Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu dün Önder Senneraroğlu başkanlığında saat 12.05’te başladı.
Hükümet, Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’na sunduğu “Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunun (Kıb-Tek) Dizel Santral Makinalarının ve Aksamlarının Bakımı ve Beklenmedik Arızaların Tamir ve Onarımına İlişkin Yasa Tasarısı”nı muhalefetin eleştirileri üzerine geri çekti.
Bunun üzerine tasarının komitede ivedilikle görüşülmesi amacıyla sunulan tezkere için oylama yapılmadı.
Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda yoklamanın ardından Meclis Başkanı Önder Sennaroğlu, gündemdeki tasarıların ele alınması öncesi başkanlığın sunuşları kısmında, Kıb-Tek ile ilgili komitede ivedilikle görüşülmesi istenen yasa tasarısını milletvekillerinin gündemine getirdi. 

Özyiğit: Meclis’te bir komite kurulmalı
TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit, ivediliği istenen yasa tasarısına ilişkin görüşlerini gündeme getirmek amacıyla söz alarak, Kıb-Tek Teknecik Santrallerinin ve santrallerin sürdürülebilirliğinin önemine işaret etti, değerlendirmelerde bulundu. Özyiğit, santrallerde, yedek parça ve bakımlarda yaşanan sıkıntılara işaret ederek, santrallerin doğru bir bakım ve orijinal parçalarla sürdürülebilir bir şekilde korunması ve tam çalışır durumda olmasına karşı olmadıklarını söyledi.

Özersay: Tasarı istismara açık
HP Genel Başkanı Kudret Özersay da, Kıb-Tek ile ilgili yasa tasarısı yanında Türkiye’nin ülkeye iki adet jeneratör hibe edileceği haberlerini anımsattı, ancak bunların hibe değil, kiralık olarak verileceği bilgisini aldıklarını kaydetti. Özersay, bunun doğru olup olmadığını ve eğer kiralıksa neden ihalesiz yapıldığını sordu.
Kudret Özersay, yasa tasarısını da değerlendirerek, hükümetin yasa tasarısı ile bir firmadan alım yapılabilmesi için zemin hazırladığını, ancak bu hizmetlerin ihale ile yapılmasının gerekliliğine işaret etti, yasa tasarısının istismara açık olunacağına dikkat çekti.

Erhürman: Teknik açısından da sıkıntılı… 
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman da, yasa tasarısının, yasa tekniği açısından da sıkıntılı olduğunu, tek firmanın bu işi yapabilmesi için yasanın bağlayıcılığı olacağını ifade ederek, yaşanabilecek sıkıntıları anlattı, bunun kabul edilebilir olmadığını kaydetti.
Erhürman, yasanın sadece bugünü değil geleceği de bağlayıcı olduğunu ifade ederek, yasa tasarısının bu haliyle kabul edilebilmesinin mümkün olmadığını söyledi.
Yasa tasarısının yasallaşması durumunda yasanın emredici olacağını, yasa olduğu için süresinin de olmadığını, o yüzden yasanın kim gelirse gelsin tek şirkete hak vereceğini kaydeden Erhürman, buna oylarının ret olacağını kaydetti, bu yüzden hükümete yasa tasarısını geri çekmeye çağırdı.

Arıklı: Ortada acil bir durum var…
Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı da yasa tasarısını normalde Meclis’e yasa gücünde kararname olarak getireceklerini ancak yasa tasarısı olarak getirdiklerini, muhalefetten destek beklediklerini çünkü ortada acil bir durumun olduğunu kaydetti.
Arıklı, uluslararası ihaleye çıkılması halinde zaman kaybı yaşanacağını, ancak Kıb-Tek’in zaman kaybına zamanı olmadığını, kurumun 8 jeneratöründen 3 tanesinin çalışır durumda olduğunu, yaz aylarında sıkıntı yaşanmaması için jeneratörlerin acilen bakıma ve servise ihtiyaç olduğunu aksi halde Rum tarafından elektrik alımına ihtiyaç duyulacağını anlattı.
Erhan Arıklı, Teknecik’te yaşanan sıkıntılara değinerek, geçmişte yapılan hataların ve yan sanayi ürün kullanımının bugün sıkıntılar yaşattığını kaydetti.
Milletvekillerinin eleştiri ve önerilerini dinleyen, sorularını yanıtlayan Arıklı, eleştiri ve soruların işin aciliyetini gidermediğini ifade ederek, üzgün olduğunu, bu yasa önerisini Meclis’e anlaşarak getirdiklerini ancak şimdi milletvekillerinin tutumunu anlamadığını söyledi.

Saner: Sıkıntıyı çözeceğiz…
Başbakan Ersan Saner de, 3 yıldır atıl halde olan ve bakım isteyen jeneratörlerin ülkeye kazandırılması için çalıştıklarını ifade ederek, buradaki hassasiyetlerinin, bakım ve onarım çalışmalarının düzgün yapılması, ihalenin hızlandırılması ve herkesin hemfikir olması olduğunu kaydetti. Muhalefetin hassasiyetini anladığını ifade eden Saner, ivediliği istenen yasa tasarısını geri çekeceklerini ve İhale Yasasına bir madde ekleyerek sıkıntıyı çözebileceklerini kaydetti.
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman yeniden kürsüden söz alarak, Arıklı’yı eleştirdi, Türkiye’den “hibe” diye gelen jeneratörlerin kirasının ödeneceğinin bilgisini aldıklarını, bunun nasıl olacağını sordu.
Meclis Genel Kurulu’nda daha sonra Yabancılar ve Muhaceret (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın komitede ivedilikle görüşülmesine ilişkin tezkere görüşülmeye başlandı.

Muhaceret yasasına ivedilik
Meclis Genel Kurulu’nda sunuşlar bölümünde muhaceret affıyla ilgili düzenlemeler içeren Yabancılar ve Muhaceret Değişiklik Yasa Tasarısı’nın komitede ivedilikle görüşülmesine ilişkin tezkere oy çokluğuyla kabul edildi.

Angolemli: Mazbata mağdurları çözüm bekliyor
Tezkere hakkında söz alan TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli, “Kendi çalışanımızın işini hallettik, kaldı yabancılar” dedi.
Ülkede mazbatalar nedeniyle hapse düşen insanlar olduğunu kaydeden Angolemli, bu tasarının birkaç iş adamının baskısı ile gündeme geldiğini öne sürdü.
Mazbata mağdurlarının çözüm beklediğini, ülkenin kaçak işçi dolduğunu söyleyen Angolemli, ülkede izinsiz kalanlara mükafat vermek anlamına geldiğini söylediği tezkereyi eleştirdi.
Hüseyin Angolemli, mazbata konusuna bir an önce çözüm bulunmasını istedi.

Rogers: Aflarla kaçak yaşam tetikleniyor…
HP Milletvekili Jale Refik Rogers da tezkere üzerine söz aldı. Kayıt dışılığın ülkenin önemli sorunlarından olduğunu söyleyen Rogers, sürekli çıkarılan aflarla kaçak yaşam ve kaçak işçiliğin tetiklendiğini belirtti.
Çalışmayan ve denetimi yapılmayan sistemde hem düzenli yatırımı yapan işverenlerin, hem de kayıt dışı kalan işçilerin mağdur olduğunu dile getiren Rogers, HP’nin hükümette olduğu dönemde muhaceret konusunda yapılan düzenlemelere işaret etti.
Çalışma Bakanlığı’nın bu alandaki çalışmalarını yetersiz bulduğunu dile getiren Rogers, insan ticareti konusunda da gerekli adımların atılmadığını söyledi.
Rogers, yapılan düzenlemenin kayıtlılığı değil kaçak yaşamı teşvik eder pozisyonda olduğu görüşünü belirterek düzenlemeyle ilgili detaylı bilgi istedi.

Evren: Gidenleri geri getirmek için
İçişleri Bakanı Kutlu Evren de yanıt vermek üzere kürsüye çıktı. Affın temelinin Covid-19’a dayandığını dile getiren Evren, öğrenci ve ikamet izniyle kalanların da, işletmelerin de Covid-19 nedeniyle oluşan ekonomik kriz dolayısıyla sıkıntıya girdiğini ifade etti.
Ekonomik kriz nedeniyle çok sayıdan kişinin işsiz duruma düştüğünü söyleyen Evren, işsizlik dolayısıyla çok sayıda kişinin yurt dışına çıkmak zorunda kaldığını dile getirerek bu kişilerin sisteme geri kazandırılmasının da amaçlandığını kaydetti.
İçişleri Bakanı Evren, işsizlikle gelen sıkıntıya çözüm bulmak, kaçak işgücünü yeniden kayıt altına almak ve öğrencilerin sorunlarını çözmek için bu yola gittiklerini ifade etti.
Evren, çalışma izni nedeniyle polis yoluyla deport edilenlerin muhaceret öngörüsüyle geri alınması yönünde bir çalışma olduğunu da anlattı.
Sorulan sorular üzerine bunun her gelene “buyur geç” diyen bir tasarı olmadığını dile getiren Kutlu Evren, sıkıntıların komite aşamasında da gündeme getirilebileceğini kaydetti.

Erhürman: Her geleni kabul eden bir tasarı…
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman da konuyla ilgili söz aldı. Tasarının Covid-19 kaynaklı yaşanan sıkıntıları çözmeyi hedeflediğinin söylendiğini dile getiren Erhürman, yasa metninde Covid-19 dışında her geleni kabul eden bir tasarı görüldüğünü anlattı.
Erhürman, Covid-19 nedeniyle yaşanan sorunların çözülmesi için sunulacak tasarıya onay vermeye hazır olduklarını ancak mevcut tasarının bu yönde olmadığını kaydetti.
Bu düzenleme aktüeryal dengenin korunması için isteniyorsa işe alınacak kişilerin zaten sisteme gireceğini ifade eden Tufan Erhürman, Covid-19 nedeniyle sıkıntı yaşayanlar için yapılacak düzenlemelere onay vermeye hazır olduklarını ancak, Covid-19’la alakasız şekilde kaçak duruma düşmüş kişiler için yapılacaksa buna karşı olduklarını anlattı.
Aktarılan gerekçeyle içeriğin uymadığını söyleyen Erhürman, bu haliyle tasarıya ret oyu vereceklerini anlattı.

Töre: İnsan haklarına aykırı…
UBP Milletvekili Zorlu Töre de kürsüye çıkarak tasarı üzerine konuştu. İlgili tasarının gerekli bir düzenleme içerdiğini söyleyen Töre ülkede mağduriyete uğrayan çok sayıda kişi ve çok sayıda aile olduğunu dile getirdi.
Patronu çalışma izni çıkarmadı, primini yatırmadı diye ciddi sıkıntı yaşayan, deport edilen kişiler olduğunu ifade eden Töre, bir kişi cezaya düştü ya da deport edildi diye “ülkeye bir daha giremez” demenin temel insan haklarına aykırı olduğunu anlattı.
Zorlu Töre, bunun hangi ülke vatandaşı olursa olsun herkes için geçerli olduğunu anlattı.
Çok sayıda ailenin bu nedenle bölündüğünü ifade eden Töre, ülkede çalışıp işyeri açan çok sayıda kişinin vatandaş olmadığı için işini başkası adına kurduğunu dile getirdi. Töre, bu konularda çok daha esnek davranmak gerektiğini dile getirerek, Kıbrıs Rum kesiminin 1 milyondan fazlayken KKTC’de 200 bin seçmen olduğunu anlattı.

Çavuşoğlu, TÜK’teki son durumu anlattı 
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Nazım Çavuşoğlu da konuşmasında, pandemi döneminde bütün sektörü sürükleyen TÜK’ün imalatçı ve üreticiler adına koordine yapmasının “kaçınılmaz bir durum olduğunu” ifade etti. 
Çavuşoğlu, pandeminin şiddetinin artarak sürdüğünü belirterek, önceki dönemde alınan borçlanma kararın kurumu, üretici ve imalatçıyı ayakta tutmak adına alındığını, diğer borçlanma kararlarının da aynı bağlamda alındığı vurguladı.
Nazım Çavuşoğlu, sorular üzerine, TÜK ve SÜTEK’in borçlanması konularına ilişkin detaylı bilgi verdi. 

Denktaş: Sınır kapıları açılmalı 
DP Milletvekili Serdar Denktaş, Güney Kıbrıs ile sınır kapılarını açma adına ortak bir nokta bulunması gerektiğini söyledi. Denktaş, pandemi nedeniyle talep edilen her neyse bunları belirleyip, koşullara uymak kaydıyla “kapıları açtık” kararını vermek gerektiğini söyledi. 
Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, TAK 2021 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı oyçokluğuyla kabul etti.
Genel kurul ayrıca “Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu 2021 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı”nın oyçokluğuyla kabul edilmesinin ardından sona erdi.
Cumhuriyet Meclisi’nin bir sonraki toplantısı 27 Mayıs Perşembe günü saat 10.00’da gerçekleşecek.