Türkiye'nin Kıbrıs’a 8 Ağustos 1964’te gerçekleştirdiği ilk askeri müdahalede uçağı düşürüldükten sonra Rumlar tarafından esir alınarak şehit edilen Hava Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’in hayatını konu alan “Gökyüzünün Sesi” belgeselinin ilk gösterimi, Cumhurbaşkanlığı Yerleşkesi’nde yapıldı.
Belgesel; Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği, TC Kalkınma ve Ekonomik İş Birliği Ofisi, Boğaziçi Küresel ve Halkbank’ın katkılarıyla hazırlandı. Gösterime Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, Başbakan Yardımcısı, Turizm ve Çevre BakanıFikri Ataoğlu da katıldı.
“Gökyüzünün Sesi” belgeseli, Erenköy Direnişi ve Cengiz Topel’in kahramanlığı üzerinden, Kıbrıs Türk halkının verdiği varoluş mücadelesini tarihsel belgeler ve tanıklıklarla ele alıyor. Belgeselin farklı platformlarda da yayımlanması ve gelecek nesillere ulaştırılması planlanıyor.
Tatar: Topel, Kıbrıs Türkü’nün bir kahramanıdır
Cumhurbaşkanı Tatar konuşmasında, Erenköy Direnişi’nin simge ismi Cengiz Topel’in Kıbrıs Türk halkının gönlünde yaşayan bir kahraman olduğunu söyledi. Tatar, Türkiye’nin müdahale hakkının 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluş anlaşmasında yer aldığını ve bu hakkın Türk Hava Kuvvetleri’nin 1964 müdahalesine zemin hazırladığını kaydetti.
Tatar, müdahale hakkının kullanılmasının Türkiye’nin Kıbrıs Türk halkına olan desteğini somutlaştırdığını belirterek, 8 Ağustos 1964’te gerçekleştirilen bu müdahalenin “küçük bir Çanakkale Zaferi” olarak tarihteki yerini aldığını ifade etti.
Cengiz Topel’in esir alınmasının ardından gördüğü “insanlık dışı” muamele sonucu şehit edildiğini hatırlatan Tatar, belgeselin, onun anısını yaşatma ve gelecek nesillere aktarma açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.
Başçeri: Belgesel, unutulmaması gereken bir tarihi belge
Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri ise göreve ilk geldiği dönemde Büyükelçilik arşivlerinde incelediği ilk dosyalardan birinin Cengiz Topel’e ait olduğunu belirtti. Dosyada Topel’in şahadeti ve naaşının alınması sürecine ilişkin belgeler bulunduğunu aktaran Başçeri, yaşanan olayların ve tanıklıkların duygusal bir iz bıraktığını söyledi.
Başçeri, “Cengiz Topel’in anısını yaşatmak için hem KKTC’de hem de Türkiye’de üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz” dedi.
Cengiz Topel
Yüzbaşı Topel, 8 Ağustos 1964 tarihinde Eskişehir’den Kıbrıs’a, dörtlü kol komutanı olarak gönderildi. F-100 uçağıyla uçuş esnasında uçağı yerden isabet alarak düşürüldü. Paraşütle atlamayı başardı, fakat Rumlar tarafından esir alındı. Uluslararası savaş hukukunun esirleri kapsayan maddelerine aykırı olarak yapılan işkenceler sonucu yaşamını yitirdi. Kıbrıs'taki ilk Türk hava harp kaybı olan Cengiz Topel'in hastanede öldüğü açıklandı, ancak naaşı ısrarlı girişimler sonucu 12 Ağustos 1964 tarihinde Rumlar’dan alınabildi.
Kıbrıs'ta, Adana'da, Ankara ve İstanbul'da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi.
