Yüksek Mahkeme, Taşınmaz Mal Komisyonu’nun güçlendirilmesine yönelik atılan adımlar ve hazırlanan anayasa değişikliği referandum çalışmasına ilişkin açıklamada bulundu.
Açıklamada “Taşınmaz Mal Komisyonu’nun (TMK),huzurundaki başvuruları görüşüp bir karara vardırırken KKTC Anayasanın 154. maddesi uyarınca Yüksek Mahkeme tarafından yayınlanan Hukuk Muhakemeleri Usul Tüzüğünü uyguladığına” dikkat çekildi.
Yüksek İdare Mahkemesinin vermiş olduğu ‘KV Mediterranean kararından’ Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM)yapılan başvuruyla ilgili verilen kararda belirtilenler dikkate alındıktan sonra Yüksek Mahkeme gerekli çalışmaları yapıp 1 Aralık 2025 tarihinde 237 sayılı resmi gazetede yürürlüğe konulan tüzük değişikliği ile yargılama süreçlerinin kısaltılması amacıyla tüzük değişikliğine gidildiğini hatırlatan Yüksek Mahkeme, bu değişikliğin Taşınmaz Mal Komisyonu’nun güçlendirilmesi için hazırlanan eylem planında en önemli gelişme olarak yer aldığını ve geçen hafta Strasbourg`da gerçekleştirilen toplantılara olumlu şekilde yansıdığını vurguladı.
Açıklamada, mahkemelerin, AİHM’in kabul etmiş olduğu üzere etkin bir iç hukuk yolu olarak çalışmalarına devam ettiği belirtildi.
Anayasa değişikliği referandum çalışması
Bununla birlikte, Yüksek Mahkeme’nin, yargının üzerinde artan iş yükü ve yargılamanın hızlandırılması amacıyla bazı değişikliklerin yapılmasının kaçınılmaz olduğunu görüşünde olduğu kaydedildi.
Bu çerçevede, tamamıyla Yüksek Mahkeme tarafından bir anayasa değişikliği referandum çalışması hazırlandığı ifade edildi.
Daha önce seçimlerle birlikte gerçekleştirilen anayasa değişikliği halkoylamasının iki kez olumlu sonuçlanmadığı hatırlatılırken, Yüksek Mahkeme’nin hazırladığı bu anayasa değişikliği halkoylamasının herhangi bir seçimle birlikte değil tek başına bir halkoylaması şeklinde halkın onayına sunulmasının kaçınılmaz ve gerekli olduğu vurgulandı.
Açıklamada, Yüksek Mahkeme’nin hazırladığı anayasa değişikliğinin, sadece yargıdaki tıkanıklığı aşmaya yönelik dört Anayasa maddesi üzerinde halkın onayına sunulması yönünde olduğu belirtildi.
Yüksek Mahkeme, önerilen değişiklikleri şu başlıklarla açıkladı:
Anayasa’nın 143. maddesi — Yargıç sayısının artırılması:
Yüksek Mahkeme, özellikle istinaf ve dava sayısındaki artış nedeniyle yargıç sayısının artırılması ve heyetlerin çoğaltılmasının zorunlu olduğunu belirtti.
Anayasa’nın 151. maddesi — Üç dereceli yargı sistemine geçiş:
Hukuk, aile ve ceza davalarında alt mahkeme ve Yargıtay arasına istinaf mahkemelerinin eklenerek üç dereceli sisteme geçilmesi gerektiği ifade edildi. Bu düzenlemenin yargılamayı hızlandıracağı kaydedildi.
Anayasa’nın 152. maddesi — Kaza idare mahkemeleri ve idari davalarda tazminat:
Kaza idare mahkemelerinin kurulması, Yüksek İdare Mahkemesinin istinaf işlevinin düzenlenmesi ve idari davalarda mahkemelere tazminat hükmetme yetkisi verilmesi gerektiği belirtildi. Bu düzenlemenin TMK kararlarına karşı açılan davalarda AİHM’in işaret ettiği eksikliği gidereceği ifade edildi.
Anayasa’nın 155. maddesi — İstinaf mahkemelerinin Anayasaya eklenmesi:
Alt mahkemeleri düzenleyen maddeye istinaf mahkemelerinin eklenmesiyle yeni yapının anayasal dayanağa kavuşturulacağı kaydedildi.
Yüksek Mahkeme, bu dört madde dışında yargı başlığı altındaki başka hiçbir anayasa maddesinde değişiklik öngörülmediğini duyurdu. Hazırlanan tasarının Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı, Başbakan, hükümet yetkilileri ve siyasi parti liderleriyle paylaşıldığı, önümüzdeki günlerde kamuoyuna da sunulacağı belirtildi.
Halkın onayına sunulmalı
- Yüksek Mahkeme’nin hazırladığı Anayasa değişikliği tasarısının Cumhuriyet Meclisi tarafından halkın onayına sunulması beklentisi içerisinde olduğunun da altı çizildi. “Yüksek Mahkeme’nin halkımızın adalet hizmetine olan ulaşımına büyük katkı koyacak tasarıda yer alan konularla sınırlı bu değişikliklerin ivedilikle halkın onayına sunulması gerektiği görüşündedir” ifadeleri kullanıldı.
