Beyaz Saray'da ABD Başkanı Trump arabuluculuğunda tarihi bir anlaşma imzalandı; Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki düşmanlık sona erdi. ABD Başkanı Donald Trump, Ermenistan ve Azerbaycan liderleri ile Beyaz Saray'da tarihi bir toplantıya imza attı.
Anlaşma, ABD'ye "Trump'ın Uluslararası Barış ve Refah Rotası" olarak adlandırılacak ulaşım koridoru üzerinde çalışma hakkı tanıyor.
Trump, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, "Amerikan şirketlerinin önemli altyapı geliştirmeleri yapmasını bekliyoruz. Bu iki ülkeye girmek için çok istekliler" dedi. Trump, ABD'nin ayrıca enerji, ticaret ve yapay zeka da dahil olmak üzere teknoloji alanlarında iş birliğini artırmak için her iki ülkeyle ikili anlaşmalar imzaladığını da sözlerine ekledi.
Zengezur Koridoru'na ne olacak?
İki ülke arasındaki en kritik konu, Zengezur Koridoru. Ermenistan'ın İran sınırındaki topraklarından geçen 43 kilometrelik koridor, Azerbaycan'ı, sınır ötesi toprağı Nahçıvan'a ve Türkiye'ye bağlıyor.
2020'deki ateşkesle, koridorun denetimi Rus istihbarat servisi FSB'ye bırakılmıştı. Zengezur Koridoru, Rusya'ya bölgedeki ticaret yollarını kontrol etme imkanı sağlıyor. Barış anlaşmasıyla Moskova'nın tamamen devre dışı bırakılması planlanıyor ve Rusya'nın yerini Amerika Birleşik Devletleri alacak gibi görünüyor. Zengezur Koridoru ile Moskova, Güney Kafkasya'daki son büyük kartını da kaybediyor.
ABD'nin katılımı, Rusya'nın Kuzey-Güney Koridorunu da tehdit ediyor. Kuzey-Güney Koridoru, Moskova'yı, Azerbaycan üzerinden İran ve Hindistan'a bağlıyor. Batı'nın yaptırımları altındaki Rusya'ya çıkış yolu sağlayan koridoru kaybetmenin, Rus ekonomisi için ağır bir darbe olacağı belirtiliyor. Zengezur Koridoru, Rusya ile İran arasında karadan erişimi de engelleyecek. Muhtemelen ABD, doğrudan İran sınırında varlık gösterecek.
Ermenistan'ın Rusya’ya bağımlılığı ortadan kalkacak
Ermenistan, kara sınırı bulunmamasına rağmen, ticarette büyük ölçüde Rusya'ya bağımlı. Rusya, doğrudan sınırı bulunan Azerbaycan için de önemli ticari partner olmayı sürdürüyor. Zengezur Koridoru, bu mecburiyetleri ortadan kaldıracak. Azerbaycan'ın önemli bir ulaşım ve lojistik merkezi olarak konumunu güçlendirecek.
Ermenistan'a, daha geniş ticaret ağlarına entegre olması, yıpranmış ekonomisini çeşitlendirme ve yabancı yatırımcı çekme fırsatı sunacak.
Koridorun, Türkiye'nin bölgedeki nüfuzunu artırması da bekleniyor.
Türkiye ile Azerbaycan'ı birbirine bağlayacak Zengezur, "Orta Koridor" olarak adlandırılan ticaret yolunun parçası olacak. "Orta Koridor", Türkiye ve Orta Asya üzerinden Avrupa'dan Çin'e kadar uzanacak.
Türkiye anlaşma için ne dedi?
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, iki ülke arasında barış için imzalanan ortak deklarasyona ilişkin yaptığı açıklamada, "Azerbaycan ve Ermenistan arasında kalıcı barışın tesisine yönelik sağlanan ilerlemeden ve bu kapsamda bugün Washington'da kayda geçirilen iradeden memnuniyet duyuyoruz" dedi.
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, kalıcı barış için önemli bir aşamanın geçilmesinin memnuniyet verici olduğunu söyledi.
