Çiğdem AYDIN

   Ticaret ve Sanayi Odaları, Otelciler ve Müteahhitler Birliği, İŞAD, GİAD ve Zanaatkârlar Odası, 2019’un Kuzey Kıbrıs açısından ‘kayıp bir yıl olduğunu’, birçok alanda üzücü gelişmelerin yaşandığını belirterek, 2020’de reformların hayata geçirilmesi için tüm siyasilere çağrı yaptı.
   Diyalog’un görüşlerine başvurduğu ekonomik örgütlerin başkan ve yöneticileri eğitim, sağlık ve kamu alanlarında yapılacak çok işin olduğunu belirtirken, cesur adımların atılmasını istedi. Örgüt yöneticileri bölgesel sorunların dikkate alınması halinde yeni bir kriz dalgasına karşı tedbirli olunması uyarısında bulundu.

Enver Mamülcü (İŞAD Başkanı)
“2019 yılı bizim için tamamen kayıp bir yıl oldu. Dörtlü koalisyonun bozulması, koordinesiz hareket eden hükümet dönemlerini kayıp olarak nitelendiriyoruz. Hem ekonomik anlamda hem de sosyal anlamda ülke için büyük kayıp oldu.
2019 yılında bizi en çok üzen olaylar Türkiye’nin ekonomik bir krizde olması, KKTC hükümeti ile Türkiye arasında ekonomik protokolün geç imzalanması, Cumhurbaşkanı Akıncı’nın Barış Pınarı Harekâtı ile ilgili talihsiz açıklaması oldu. Bizleri sevindiren olaylar da Güneyden akan paranın çoğalması, ticaretin buraya kayması, Yeşil Hat Tüzüğü’nün işletilmesi İŞAD’ın bu konuda yaptığı girişimlerin işe yaraması etkin rol oynamamız bizleri mutlu etti. 
Kıbrıs’ta ve bölgemizdeki gelişmelere baktığımızda 2020’nin çetin bir yıl olacağını görebiliyoruz. Bizleri yönetenlerden beklentimiz artık bir yol haritasının belirlenmesi,  elektronik devlete geçmek (E-Devlet) , bürokrasinin azalması, kamu reformunun yapılmasıdır.”

Cafer Gürcafer (Müteahhitler Birliği Başkanı) 
“2019 yılı ekonomik, sosyal ve siyasi anlamda çemberin daha da daraldığı bir yıldı.
Bana göre 2019 yılı herkesin artık dibe vurduğumuzu fark ettiği bir yıl oldu. 2019 yılına girmeye birkaç gün kala yaşanan sel felaketi en çok üzüldüğüm olay oldu. Doğanın yüzümüze şamar gibi vuruşu, Türkiye merkezli yaşadığımız ekonomik kriz, Crans Montana’da yaşanan büyük hayal kırıklığı kötü anılar arasında yer aldı. 
2019 yılında beni sevindiren bir şey rutinin dışında hatırlamıyorum yaşamadım.365 gün içerisinde üzüntüler daha çok yaşandı.
2020’de bizi yönetenlerin birlikte hareket etmeyi öğrenmelerini umut ediyorum, toplumun birlikte hareket etmesini sağlayacak siyaseti üretmelerini bekliyorum. Ayrışmalardan beslenmeyen bir siyaset kurumuna dönüşmelerini bekliyorum. Bireysel değil ülke için çalışmalarını bekliyorum.” 

Levent Özerdağ (İŞAD Genel Sekreteri) 
“2019 yılı bize göre, ekonomik olarak kötü bir yıl oldu. Döviz kurlarının hala stabil olmaması ve istikrarın yakalanamamasından dolayı kötü geçti. Faizlerin hala yüksek olması nedeniyle de yeni yatırımlar yapılamıyor. 2019’a girerken gençlerin sel felaketinde ölmesi en çok üzüldüğün olay oldu.
İnşallah 2020’de daha büyük krizlerle karşılaşmayız. Bizi yönetenlerden beklentim öncelikle kamu reformu, E-devlet, tam gün eğitim ve tam kamuda çalışma saatlerinin olması bir de kamuda öğlen aralarının bir saat 15 dakikaya çıkarılmasıdır.”

Cemal Gülercan (GİAD Yönetim Kurulu Üyesi) 
Ülke ekonomisi için her geçen yıl bir önceki yılı aratır durumda. Tabi ki bu duruma en büyük etki Türk Lirasının her geçen yıl değer kaybetmesidir. Ancak bunu avantaja çevirip ülkemize döviz girdisi sağlayacak yatırımlar ve işletmeler hizmete sokarsak gelecek yıl için daha iyi sonuçlar alabiliriz. Genel anlamda 2019 yılında yaşadığımız krizler tüm yatırımcıları olumsuz etkilemiş durumda. Her gelen krizden dersler çıkartıp tecrübe edinerek gelecek yıllara daha planlı ve programlı girebiliriz. 2019 yılında beni en çok üzen olayların başında dünyada devam eden savaşlar, kaybedilen yüzlerce binlerce can oldu. Bir diğeri ise ülkemizde yaşanan trafik terörü, ne yazık ki ülkemiz trafiğinde kaybettiğimiz onlarca can var. Birçoğu hayatlarının baharında trafik kazalarında yaşamlarını kaybettiler. Artık bir dur deme zamanı geldiğini ve bu trafik terörüne bir son vermek için gereken her şeyin yapılmasını arzuluyorum. 
Evet, bu yıl işletmelerimize eşimle birlikte bir yenisini katarak ülkemize turizm alanında hizmet veren küçük şirin bir butik hotel açtık. Henüz daha 1 yaşını bile doldurmadan eşimin özverili çalışmalarından dolayı çok başarılı durumda. 
Bu yıl ekonomik olarak bizi en çok mutlu eden olayların başında yeni hizmete giren yatırımımız oldu. Ülkede yatırımın önünü açmak için gerçekten siyasilerin ellerini taşın altına koymaları gerekir, bir sonraki seçimi düşünmek yerine bir sonraki yılın daha iyi olması için plan program yapmaları gerekmektedir.
 Dünya ülkeleri 10 yıllık 20 yıllık stratejik planlar yaparken ne üzücüdür ki bizler yarımımızı bile göremiyor, planlayamıyoruz. Küçücük bir ülkeyi yönetmek bu kadar zor olmamalı. Dünyada nüfusumuz kadar olan onlarca başarılı şirket varken böylesine bir nüfus ile bir Devleti yönetememek beni inanılmaz derecede üzüyor. 
Biz şirketlerimizde başarıya ulaşmak için her geçen gün kurumsallaşmak adına kendimizi geliştirirken, Devletimizin bunu yapamaması veya kurumsallaşmaktan kaçıp adeta bir bakkal dükkânı gibi günü birlik politikalar ile devlet yönetmesi üzücü. Bu bağlamda 2020 yılının tüm insanlığa sağlık ve mutluluk getirmesini diler. Yeni yılın Ülkemiz için hayırlı olmasını dilerim.”

Ali Akın Önder (İŞAD İkinci Genel Sekreter) 
“2019 yılı bana göre, iyi yönetimin olduğu ülkelerde iyi geçti. Mesela İskandinav ülkelerinde iyi bizim içinde bulunduğumuz bölgeler ne yazık ki kötü geçti. Kur savaşları hepimizi özellikle İslam ülkelerini olumsuz etkiledi.  2019 yılında bizi en çok üzen olay belirsizlikti, 2020’nin korkusu çünkü mevcut durumdan daha kötü bir ekonomik durum olur mu diye endişeliyiz.. 
2019 yılında bizleri sevindiren şey adamızın biraz daha fazla önem kazanması ve bunun sonucu olarak da bir şeylerin fırsata çevrilebileceği düşüncesidir.  
2020’de bizi yönetenlerin önceliği halkın sorunları olmalıdır.” 

Candan Avunduk (Sanayi Odası Başkanı) 
“2019 yılı benim için zor geçti. Beni en çok üzen olaylar 2018 yılından yansıyan ve bize ciddi etkileri olan ekonomik kriz oldu. Ayrıca, sel felaketi bizleri üzen bir diğer konuydu. 2019 yılında sevindiğim tek kimse ve hiçbir koşulun Türkiye ile KKTC arasındaki bağların bozulamayacağını görmek oldu.  
2020’de beklentim dört yıllık istikrar hükümeti olmaları, ekonomik odaklı kararlar üretmeleri bir de kablo ile elektrik için adım atılmasıdır.”

Başkanı Metin Uluğ (Sanayi Odası As Başkanı) 
“ Pek güzel bir yıl geçmedi. Mücadele ile dolu bir yıl geçti. Döviz dalgalanmaları nedeniyle sıkıntılarımız oldu. 2019 yılına girmemize günler kalak yaşanan sel felaketi ve kaybedilen canlar, ekonomik istikrarsızlık oldu. 2019’da beni sevindiren bir şey hatırlamıyorum.
 2020’de bizleri yönetenlerin öncelikli konuları ekonomi olmalı halkın refahının artırılmasıdır. Eskiden olsa çözüm derdim ama ondan da umut yok… En önemli şey siyasi istikrarın sağlanmasıdır. Yönetim sistemimizin de artık tartışılması gerektiğini düşünüyorum.” 

Ceyhun Tunalı (Müteahhitler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi)   
“2019 yılı şirketimiz adına iyi geçti. Sadece dövizden dolayı küçük aksamalar oldu. 2019’da ölümlü trafik kazları, yıla girerken yaşanan sel felaketi, bir de gönyelide cinayete kurban giden çocuk çok derinden etkilemişti beni. 2019’da beni sevindiren bir şey hatırlamıyorum. 
2020’de bizi yönetenlerden öncelikli eğitim ve sağlık sistemini bir düzene oturtmalarıdır.” 

Turgay Deniz (Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı) 
“2019 yılı bize göre 2018 yılından çok daha iyi geçti. 2019 yılında beni en çok üzen olaylar ilk olarak Cumhurbaşkanının Türkiye ile Barış Pınarı Harekâtı ile ilgili çatışması, ölümlü trafik kazaları ve sel felaketi. 2019 yılında bizleri sevindiren iş dünyası olarak faizlerin düşmesi oldu.
 2020 yılında hükümetten beklentimiz istikrar, istikrarlı bir siyaset istikrarlı bir ekonomi.” 

Dimağ Çağıner (Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Başkanı)
“2019 yılı beklediğimizden güzel geçti. Daha kötü geçmesini bekliyorduk daha iyi geçti diyebilirim. 2019 yılında beni en çok üzen olay ölümlü trafik kazları, istikrarsız hükümetler, Türkiye ile ilişkilerin kötüye gitmesi oldu. 2019’da sevindiğim tek olay faizlerin düşüşü oldu. 
2020’de bizi yönetenlerden cesur olup irade ortaya koymalarını bekliyorum.”

Ercan Turhan (Kıbrıs Türk Otelciler Birliği As başkanı)
“2019 yılı 2018 yılının az bir farkla üzerinde geçti. Çok kötü değildi beklediğimizden iyi geçti. Ulaşımla ilgili ciddi sıkıntılar vardı, Larnaka kapısından geçişlere izin verilmemesi bizim için endişe verici oldu. Tanıtıma kaynak ayrılmaması, uçak fiyatları, Larnaka kapısında Rumların yaptığı insanlık dışı uygulamalar, ölümlü trafik kazaları, elektrik fiyatlarının hala çözümlenememesi bizler için üzücüdür.2019’da beni sevindiren bir şey hatırlamıyorum. 
2020’de beklentilerimiz ulaşım sorununu çözmeleri, Türkiye’den gelen uçuşları artırmaları, yakın ülkelerden gelen touch down seferlerinin çoğaltılması, acente teşviklerinin zamanında ödenmesi ve tur operatörlülerinin aktif hale getirilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin artırılmasıdır.”

Hürrem Tulga (Esnaf ve Zanaatkârlar Birliği Koordinatörü) 
“2019 yılı bize göre bir önceki yılı aratıyor. Kaç yıldır gelen yıl giden yılı aratıyor 2009 yılından bu yana böyle. Kötü geçiyor ne yazık ki milli gelir hemen her yıl düşüyor. 2019’da beni en çok üzen şey İmar Planını yapamamamız, Girne kentimizin hali, alt yapısız betonarme haline getirmemiz bizleri çok üzdü.2019’da beni sevindiren olay kurduğumuz zeytin kooperatifimizin zeytinyağını, çakızdezi ve siyah zeytini marka haline getirmekti. Kaliteli bir rekolte elde ettik, bu bizleri çok mutlu etti. Bir de Çalışma Bakanlığının hazırladığı tüzük ön izinler artık belgeli olacak. Bu çalışma hayatına olumlu yansıyacak. Bir de güneyden kuzeye geçişler de bizleri çok sevindiriyor. 
2020’de bizleri yönetenlerden en öncelikli olarak bu ülkede artık kurumsallaşma olmasıdır ama bunun da liyakata dayalı olması gerekir.
Artık turizmden eğitime kadar birçok politikanın birlikte hareket etmesi katma değer artışının sağlanacağını umuyor.”