Dünya Bankası’nın AB tarafından finanse edilen “Kıbrıs'ta Ekonomik Yakınlaşma ve Entegrasyonu Destekleme” programı çerçevesinde KKTC ekonomisini inceleyerek, bilinmeyenleri aydınlatan bir rapor hazırladığı bildirildi. Raporda Yeşil Hat üzerinden yapılan ticaretin güvenilir bir alternatif olmadığı belirtilirken, Kuzey Kıbrıs’taki pahalılığa dikkat çekildi. Raporda, pahalılık yüzünden Kıbrıslı Türklerin çözüm ve yeniden birleşme isteğinden söz edildi.
Kıbrıs Türk piyasasına giren ürünlerin muadil ekonomilerden ortalama yüzde 10-22 daha pahalı olduğu kaydedilen Dünya Bankası raporunda, Yeşil Hat üzerinden ticaretin artırılmasına yönelik görüşlere yer verilirken, engelleyici bürokratik işlemlere dikkat çekildi, bu çerçevede izin şartının ortadan kaldırılması önerildi.
Yeni pazarlara girmek isteyen girişimlerin altyapı kalitesinin finansmana erişiminin takviye edilmesi, kurallara uyan ithalatçılara ödül, uymayanlara yaptırım pilot uygulaması getirilmesi,  çifte KDV uygulamasıyla ilgili iki toplumlu diyalog ve mevcut muafiyetler hakkında daha iyi bilgilendirme önerildi.

Benzeşen noktalar var
Politis gazetesi “Dünya Bankası’nın Kıbrıs Türk Ekonomisiyle İlgili İncelemesi… Kıbrıs Sorununun Çözümü Neden Ekonomik Açıdan Kıbrıslı Türklerin İşine Geliyor” başlığıyla manşete çektiği haberinde Dünya Bankası’nın ilgili araştırmasının Kıbrıslı Türklerin ekonomisiyle ilgili Rum tarafında bilinmeyen noktaları ve özellikle Kuzey’deki yüksek kalkınma hızını aydınlattığını yazdı.
Gazete, Dünya Bankası’nın raporuna dayanarak, KKTC’de 2024’te Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) 7,3 milyar Euro olduğunun tahmin edildiği, çok sayıda yabancı işçi var olduğu ve Rum ekonomisi ile benzeşen noktaları bulunduğunu aktardı.
Gazete “Kıbrıs sorunundan bilgisi olmayan bir üçüncü gözlemci, ‘darboğazların ötesinde Kıbrıs Türk ekonomisi: ekonomik bütünleşmeyi ileri götürme’ başlıklı Dünya Bankası raporunu okuduğunda, işgal bölgelerinin ekonomisinin değerlendiremediği bir dinamiği olduğunu, bu nedenle gerek ticaret gerek devlet ve özel sektörün finansmanında yüksek derecede Türkiye’ye bağımlı olduğunu saptar.” ifadesini kullandı.

Çatlakları da olan güçlü kalkınma
Raporda yer alan unsurların, Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs sorununun çözümünü ve yeniden birleşmeyi istemek için her türlü sebebi olduğunu gösterdiğini yazan gazete “çözüm olmaması, iki toplumlu ticaretin geliştirilememesi Kıbrıslı Türklerin Türkiye’ye bağımlılığını artırıyor. Yeşil Hat üzerinden ticaret güvenilir bir alternatif değil” denildiğini aktardı.
Raporun “çatlakları da olan güçlü kalkınma”, “enflasyon”, “bütçe baskıları”, “bankacılık sistemi” at başlıklarından veriler de aktaran gazete, raporun “Yeşil Hat üzerinden ticaret” başlıklı bölümünde “Kıbrıs Türk toplumunun 2024’teki toplam dış satışların yüzde 10’unu oluşturan Yeşil Hat üzerinden ticaretin çok sınırlı kaldığı” kaydedildi.

2024’te yüzde 2 düşüş
Yeşil Hat üzerinden ticaret hacminin üç yıllık yükselişin ardından 2024’te yüzde 2 düşüş kaydettiğine işaret edilen raporda, ticaretin çok az üründe (zirvedeki beş kalem ürün toplamın yüzde 81’ini oluşturuyor) toplandığı ve her iki taraftan katı düzenlemeler ve idari kısıtlamalar dayatılması ile geçirilen emtianın genişliğini ve değerini önemli ölçüde azalttığı belirtildi.
Raporda Güney’den Kuzey’e geçen ürünlere, iade olanağı olmadan, çifte KDV uygulanması, bazı gıda kategorilerinin dolaşımının (hayvansal olmayan işlenmiş gıda) gıda güvenliği kaygısıyla yasaklanması, neredeyse her ürün için izin ve ön onay istenmesinin başlıca engeller arasında olduğu belirtildi.
 Raporda, özellikle hayvansal ürünlerde, yerel üretim söz konusu olduğunda, ithalatı fiilen yasaklayan ve ürün çeşitliliğini kısıtlayıp fiyatlarını artıran koruma düzenlemeleri olduğu kaydedildi.