YDP Genel Başkanı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı katıldığı bir televizyon programında 2004 yılında Rumlar tarafından reddedilen Annan Planı’na değindi.
Arıklı ‘kurulacak devletin vatandaşlığını alamayacak olan kişilerin Türkiye’ye dönmelerinin teşvik edileceği, bunun için 4 kişilik bir aileye 10 bin Euro ödemenin öngörüldüğünü’ belirtti.
CTP Genel Sekreteri Erkut Şahali ise yaptığı açıklamada Erhan Arıklı’yı ‘Annan Planı’nı okumamakla suçladı. Annan Planı’yla ilgili linkin paylaşımını yapan Şahali “Erhan Bey açıp okusun, bu iddiası her nerede yazıyorsa bize de göstersin” dedi. Bunun üzerine Arıklı bir açıklama daha yaptı.
Annan Planı üzerinden tartışma
Yeniden Doğuş Partisi (YDP) Genel Başkanı ve Bayındırlık ile Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, katıldığı bir televizyon programında 2004 yılında Rumlar tarafından reddedilen Annan Planına ilişkin açıklamalarda bulundu. Arıklı, kurulacak Kıbrıs Cumhuriyeti devletinin vatandaşlığını alamayacak kişilerin Türkiye’ye dönüşünün teşvik edileceğini ve bunun için “dört kişilik bir aileye 10 bin Euro ödeme öngörüldüğünü” ifade etti.
“Annan Planı’nı bir kere bile okumadı”
Bu sözler, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Sekreteri Erkut Şahali tarafından tepkiyle karşılandı. Şahali, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda Arıklı’yı “Annan Planı’nı okumamakla” suçladı. Şahali açıklamasında, iddia edilen tazminat ödemesinin planın hiçbir maddesinde bulunmadığını belirterek, planın linkini paylaşarak şunları kaydetti:
“Erhan Bey, Annan Planı’nı bir kere bile okumadı. Dediğine göre; Annan Planı’nda, gelecekte oluşacak devletin yurttaşlığını alamayacak olanlar ülkeden gönderilecekmiş ve her birine 10 bin Euro tazminat verileceği yazıyormuş! Açıp okusun, bu iddiası her nerede yazıyorsa bize de göstersin. Biz de ona göre tartışmaya devam edelim. Çünkü desteksiz atıp tuttukça her iş yalan oluyor...”
Arıklı’dan yanıt
Tepkilerin ardından yazılı açıklama yapan Erhan Arıklı, söz konusu düzenlemelerin Annan Planı’nda yer aldığını savundu.
Arıklı, vatandaşlık meselesinin planın en tartışmalı konularından biri olduğunu belirterek, planın 6. maddesine atıfta bulundu ve şunları kaydetti:
-1974’ten önce Kıbrıs’a yerleşmiş ve halen kuzeyde yaşayan Türkler, otomatik olarak Birleşik Kıbrıs vatandaşlığı alacaktı.
-1974’ten sonra gelenler (Türkiye’den göç edenler) için kota uygulanacak ve BM gözetiminde oluşturulacak Vatandaşlık Komisyonu, hangi kişilerin kalıcı ikamet ve vatandaşlık hakkı kazanacağını belirleyecekti. Komisyon, “kökleşmiş nüfus” kavramını esas alacak, kriterler arasında uzun süreli ikamet, KKTC vatandaşı olmak, aile birliği, çocukların burada doğmuş olması ve topluma entegrasyon gibi ölçütler bulunacaktı.
- Kotayı aşan kişilere kalıcı oturma izni veya vatandaşlık hakkı tanınmayacak ve bu kişiler belli bir süre içinde adadan ayrılmak zorunda kalacaktı.
Türkiye’ye dönüş meselesi
Arıklı, Annan Planı kapsamında Türkiye’ye dönüşün özendirileceğini ve bunun için bir dizi önlemin öngörüldüğünü açıkladı:
“Maddi teşvikler: Taşınma masrafları ve nakliye giderleri karşılanacak, evini veya işini kaybedenlere tazminat ödenecekti.
Geçiş süresi: Dönüşler hemen değil, birkaç yıl sürecek bir takvimle kademeli yapılacaktı.
Sosyal haklar: Dönene kadar sağlık, eğitim, barınma gibi temel haklara erişim sağlanacaktı.
Bu geri dönüş Türkiye ile Koordinasyon içinde yapılacaktı.
Türkiye, geri dönenlere iskân, iş imkânı ve sosyal uyum desteği sağlayacaktı (bu planın Türkiye’ye mali yük getireceği için Ankara’da en çok tartışılan konulardan biriydi).
BM, Türkiye’ye gönderilecek olan kişilerin zorla toplu sınır dışı görüntüsü oluşturmadan, uluslararası hukuka uygun bir “gönüllü dönüş” mekanizması oluşturmaya çalışıyordu.
Bu nedenle planın dilinde “özendirme”, “teşvik”, “yardım” kavramları kullanılmıştı.
Son söz; Sevgili Erkut, bize göre Annan Planı ve onun kurmaya çalıştığı Federasyon fikri ölmüştür. O dönemde de aylarca kör dövüşü gibi bu Planı tartıştık. Kardeşin kardeşe düşman olduğu hatırlamak istemediğim bir dönemdi o dönem.
Bu sebepten dolayı Annan Planını yeniden tartışma niyetim yok. Başka konuları tartışalım istersen...”
Annan Planinda, Annex VI: TERRITORIAL ARRANGEMENTS altinda, Article 5 de sayfa 77 de sunlar yazilidir:
Kuruluş Anlaşması’nın yürürlüğe girdiği tarihte, toprak düzenlemesine tabi alanlarda ikamet eden ve Kıbrıs’ta en az beş yıl yaşamış olan Kıbrıslı vatandaşlar dışındaki kişiler, kendi ülkelerine geri dönmek için mali yardım başvurusunda bulunabilirler. Bu yardım, Kuruluş Anlaşması’nın yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıl içinde, kişinin kendi ülkesine varışında ödenecek nakit hibeler şeklinde olacaktır. Hibenin miktarı, dört kişilik bir hane için en az 10.000 Euro tutarındaki bir rakama dayanan bir ölçeğe uygun olarak belirlenecektir.