Fezile A. ÖKSÜZ
Lefkoşa’nın en işlek caddesine paralel akan Kanlıdere’nin, halkın yürüyüş yapıp, nefes alabileceği, çocuklarıyla vakit geçirebileceği yeni bir yeşil alana dönüştürülmesi projesinde ihale aşamasına gelindi.
Fizibilite çalışması 2018’de Lefkoşa Türk Belediyesi tarafından yapılan Kanlıdere’nin tamamının rehabilitasyonunu ve çevresinin yaya ve bisiklet yolu olarak düzenlenmesini öngören proje, 2019’un sonunda, uygulama projesi hazırlanmak üzere AB tarafından UNDP’ye verildi.
Uygulama aşamasındaki projeye başlanabilmesi için finansmanı sağlayacak AB’nin UNDP’ye ihaleye çıkma talimatı vermesi gerekiyor.
35.5 milyon TL’ye mal olacak proje kapsamında, Kanlıdere ve onu besleyen diğer kolların ıslahı, 5 kilometrelik yürüyüş ve bisiklet parkuru, açık hava tiyatrosu, çocuklar için oyun alanları, restoranlar, cafeler ve spor alanları inşa edilecek.
Gerek atılan çöp ve molozlardan, gerekse su taşkınlarından dolayı mevcut haliyle Lefkoşa için çok kötü bir imaj yaratan ve başkente zarar veren bir noktada bulunan derenin ıslahı sağlanırken, yapılacak yeni bisiklet yolunun, başkentin mevcut bisiklet parkuruna bağlantılar içereceğinden bisiklet kullanımını teşvik etmesi ve trafiği kısmen de olsa rahatlatması bekleniyor.
Proje çerçevesinde Mehmet Akif Caddesi’ndeki (Dereboyu) sinema ve alışveriş merkezinin arkasına inşa edilecek yaya ve bisiklet köprüsüyle, sadece Osman Örek Caddesi’nden ulaşılabilen derenin öteki yakasındaki yeni yerleşim alanıyla entegrasyon da sağlanacak.
Yıllardır gündemde
Kanlıdere'nin ıslahı ve çevresinde bir park oluşturma fikri ilk kez Lefkoşa İmar Planı kapsamında Mustafa Akıncı'nın Lefkoşa Türk Belediye Başkanı olduğu 1984'te iki toplumlu bir proje olarak ortaya çıktı.
Daha sonraki yıllarda da zaman zaman gündeme gelen proje çerçevesinde dere yatağı temizlenip, flora ve faunasına ilişkin çalışma yapıldı ancak ekonomik nedenlerden dolayı kuzeyde hayata geçirilemedi. İki toplumlu projenin güney ayağının büyük bölümü ise bir süre önce tamamlandı ve hizmete girdi.
Kanlıdere Projesi en son İki Toplumlu Çevre Komitesi'nin 2017’de yeniden gündeme getirmesiyle AB ile yapılan toplantılarda öncelikli proje oldu ve belediyeler yeniden harekete geçti.
Güralp: Lefkoşa çok değerli bir mücevhere kavuşacak
LTB Projeler Şube Amiri Ali Güralp ve Kanlıdere projesinin yeniden gündeme getirilmesine katkı koyan İki Toplumlu Çevre Teknik Komitesi’nin Eş Başkanı Şerife Gündüz, TAK muhabirinin projeye ilişkin sorularını yanıtladı.
Ali Güralp, 2018’de yeniden gündeme gelen projenin, hayata geçirilebilecek en uygun kısmını uygulamak için harekete geçildiğini ve müracaat edilen AB’nin, Kıbrıs Türk toplumunun kapasitesini geliştirmeye yönelik ayrılan finansmandan proje için 5.5 milyon Euro’luk bir bütçe ayırdığını belirtti. Güralp, eski çalışmayı güncelleyerek fizibilite çalışması yaptıran AB’nin uygulaması için projeyi Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı UNDP’ye verdiğini kaydetti.
Ali Güralp, Kanlıdere'nin, mevcut haliyle Lefkoşa için çok kötü bir imaj yaratan ve başkente zarar veren bir noktada olduğunu belirtti. Güralp, "Bu düzeltilirse, Lefkoşa çok değerli bir mücevhere kavuşacak. Linear bir park olarak mükemmel bir yer. Doğal güzellikleri çok ancak vatandaşlar kanalizasyon sularını dereye veriyor ya da gidip molozlarını buraya atıyor" dedi.
Güralp, projenin aslında sadece Kanlıdere’yi değil, Asidere’yi de içine aldığını çünkü bu iki derenin de taşkınlar, kanalizasyon akışları, çöp ve sinek gibi nedenlerden dolayı Lefkoşa’ya zarar verme noktasında olduğunu vurguladı.
Gündüz: Başkentliler nefes alabilecek
İki Toplumlu Çevre Teknik Komitesi’nin Eş Başkanı Şerife Gündüz de Lefkoşa için doğal bir yeşil alan olan Kanlıdere'nin rehabilite edildikten sonra çevresinde yapılacak park, yürüyüş ve bisiklet yoluyla başkentlilerin nefes alabileceği bir yer olacağını belirtti. Gündüz, yeşil alan, yürüyüş ve bisiklet yollarını kapsayan proje çerçevesinde dere düzenlenirken, olası sel felaketlerine karşı gerekli tedbirlerin de alınacağını kaydetti.
Parkta çevre eğitimiyle ilgili etkinliklerin de yapılacağına işaret eden Gündüz, Kanlıdere ve çevresindeki bitki örtüsünün çok özel olduğunu ve AB tarafından planlanan dere düzenlemesinde de oranı çok yüksek olan endemiğin göz önünde bulundurulduğunu belirtti. Gündüz, “Parklar, kafeteryalar olacak. Yani yürüyüş yapıp nefes alabileceğiniz, çocuklarınızla vakit geçirebileceğiniz bir alan yaratacağız… Her şey ölçülerek yapılacak. Lefkoşa için güzel olacak” dedi.
Şerife Gündüz, “Kanlıdere güneyde başlayıp, kuzeyde devam ettiğinden”, ara bölgede kalan kısmının rehabilitasyonunun da ihalenin parçası olacağını vurguladı. Gündüz, "Agah Necat’ın oradan başlayıp güneye doğru devam edecek projenin tamamı bittikten sonra şartlar uygun olduğunda kullanıma açılacak. Yani Kanlıdere boyunca güneyde halihazırda mevcut olan parkla, kuzeyde ihale aşamasındaki park arasındaki geçişin şartlar uygun olduğunda nasıl sağlanacağını belirleyeceğiz" dedi.
