Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanlık görevini devralan Mehmet Nizam, çiftçilere verilen “Doğrudan Gelir Desteği” ile “Mazot Desteğinin” günün şartlarına göre yetersiz kaldığını söyledi.
Devlet tarafından üreticiye verilen desteklerin yetersiz oluşunun yanında ödemelerde de çok gecikmeler yaşandığını anlatan Nizam, bu nedenle ödeme tarihleri belirlenip yasa ile güvence altına alınması gerektiğini ifade etti.
Doğrudan Gelir Desteğinin tahıl üretiminin mali açıdan sürdürülebilir kılınması için verilen bir destek olduğunu ifade eden Nizam, dönüm başına verilen desteğin 43 TL olduğunu, bugün bu miktarın “çerez parası” olduğunu, bu para ile eskiden 18 kilogram kimyevi gübre alınırken bugün 5 kilo alınabildiğini belirtti.
Tahılda dönüm başına 25 kilogram taban gübresi kullanılması gerektiğine dikkat çeken Nizam, Doğrudan Gelir Desteğinin dönüm başına kilo temelinde kimyevi taban gübresi olarak belirlenmesi gerektiğini, bu durumda üreticinin gübre fiyatlarındaki değişikliğinden etkilenmeyeceğini anlattı. Nizam, üreticinin verilecek teşvikle 18 kilo taban gübresi alabilmesi halinde, tahıl alanına gerekli besinin verebileceğinin altını çizdi.
Kamu çalışanları gibi bize de ödeme yapsınlar
Nizam, Doğrudan Gelir Desteği ödeme takviminde de ciddi sıkıntılar yaşadıklarını, 2021’de ödenmesi gereken desteğin bir kısmının halen ödenmediğini belirtti. Nizam, yürürlükteki yasada desteğin ödenmesinin emredildiğini ancak ne zaman ödenmesi gerektiğinin belirtilmediğini söyledi. Nizam, dolayısıyla hükümetlerin Doğrudan Gelir Desteğini öteleyebildiğini ve kendi uygun gördüğü zaman ödediğini anlattı.
Bu sorunun kalıcı çözümünün, ödeme takviminin belirlenip yasa ile güvence altına alınması olduğunu belirten Nizam, “nasıl ki kamu çalışanları zamanında ödeniyor, Doğrudan Gelir Desteğinin de takvimde belirtilen tarihlerde ödenmesi gerekecek” dedi.
Mazot desteği
Mazot desteğinin de yetersiz bir seviyeye gerilediğini belirten Nizam, üreticinin toprağı ekime doğru bir şekilde hazırlayabilmesi ve bakım için dönüm başına 12 litre mazot harcaması gerektiğine dikkat çekti. Bugün mazot desteğinin mazota yansıtılan verginin iadesi şeklinde olduğunu ve bunun 12 litre mazotta 13 TL’ye mukabil geldiğini ifade eden Nizam, bunun da bir dönüm için harcanması gereken 12 litre mazota yarım litreden biraz fazla mazot desteği anlamına geldiğini anlattı.
Nizam, mazot desteğinin dönüm başına litre bazında olarak belirlenmesi, ödeme tarihlerinin de yasa ile belirlenmesi gerektiğini ifade etti.
Nizam, “teşvikler hükümet politikasından çıkarılıp devlet politikası haline getirilmeli” dedi.
Arpa fiyatında uzlaşamadık
Nizam, üreticinin halen ürün fiyatının açıklanmasını beklediğini ancak Bakanlık ile henüz fiyat konusunda “uzlaşamadıklarını” belirti.
Nizam 2021 hasadının Toprak Ürünleri Kurumu tarafından kilosu 2.15 TL’ye alındığını, Nisan’da Devlet adına ithal edilen arpanın maliyetinin ise kilo başı 7 TL olduğunu, Türkiye’den Kuzey Kıbrıs’a arpa getirmenin, arpanın alış dışında kilo başı 2 TL maliyeti olduğunun altını çizdi.
Tahıl fiyatlarının zirve yapmasının etkisiyle Güney Kıbrıs’tan kuzeydeki tahıl için talep oluştuğunu kaydeden Nizam, “Kilo başı 8.5 TL civarında teklifler alan çiftçiler var, arpanın güneye gitmesinin önüne geçemezsek, paramızla da dahi arpa bulamayacağız” dedi.
Arpa fiyatlarının dünya borsası ve maliyet raporları dikkate alınarak belirlendiğini kaydeden Nizam, “Kilo başı 7 TL’yi kabul etmeye hazırız. 7 TL kabul edilmezse hasadın ciddi bir kısmı Rum’a gidecek” uyarısında bulundu.
